Expositie: Niggendijker Groningen

Data: 26 mei t/m 1 juni 1995
Titel: Maskers
Inleiding: David Stroband

Jan Swart toont in Niggendijker zijn meest recente werk.

Na vier jaar intensief geschilderd en getekend te hebben, houdt hij zich het laatste jaar vooral bezig met fotowerken.
Krantenfoto's die voor hem een intieme wereld verbeelden isoleert hij door de omgeving wit te schilderen.
Het omliggende wit, dat op een ruimtelijkheid en openheid duidt, schuift de foto extra naar voren. De werken, waar onder andere een fotoportret van Lotte Lenya en een foto van een stilleven met een olievaten deel van uitmaken, stralen een bijna serene schoonheid uit.

Veel confronterender zijn de vijf grote portretten (Maskers I t/m V) van onpeilbare dames.
Jan Swart heeft twee reclame-affiches van een groot uitzendbureau verknipt. De hoofden van vijf modellen heeft hij uit hun oorspronkelijke (reclame-) context gehaald en met wit pastelkrijt bewerkt. Het wit heeft hier in eerste instantie ook een isolerende werking, net als op de krantenpagina's. Waar het wit echter de krantenfoto's in hun intensiteit verhevigde, brengt het de aanwezige damesgezichten, zich zeer bewust van de nabijheid van een camera en daardoor al zonder een eigen gezichtsuitdrukking, op nog grotere afstand van de kijker. Het artificiële van reclamefotografie en het over de gezichten hangende waas van aangebracht pastelkrijt geeft de beschouwer het gevoel alleen in contact te komen met gekunsteldheid en cosmetica.
De dames lijken zich te manifesteren, waneer je ze recht in de ogen probeert te kijken ketst je blik echter af en wordt er alleen nog maar kilte en leegte ervaren.

De eigen wereld van Jan Swart is weer terug te vinden in het boekje 'vijftien ingrepen in de openbare ruimte van het schilderij "Table au Tiroir" van Jean Dubuffet'.
Uit kranten of tijdschriften gehaalde foto's worden door Swart aan de kaartvorm aanwezige reproductie van het schilderij toegevoegd. Zowel reproductie als toegevoegd beeld leveren iets van hun autonomie in. Mooie visuele relaties komen nu tot stand.

David Stroband.